Khi nhắc đến đầu tư, tích lũy sinh lời, hẳn bạn sẽ nghĩ ngay đến gửi tiết kiệm, mua bảo hiểm nhân thọ hay đầu tư chứng khoán. Nhưng thực tế, bạn vẫn có thể một sự lựa chọn khác để tăng thu nhập cho khoản tiền nhàn rỗi của bạn đó là chứng chỉ tiền gửi. Vậy chứng chỉ tiền gửi là gì? Có gì khác với sổ tiết kiệm? Hãy cùng BePro tìm hiểu ngay nhé!
Chứng chỉ tiền gửi là gì?
Về mặt pháp lý, Điều 5 Thông tư 01/2021/TT-NHNN quy định, chứng chỉ tiền gửi (certificate of deposit/ CDs/ CD) là bằng chứng xác nhận nghĩa vụ trả nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành đối với người mua trong một thời hạn nhất định, điều kiện trả lãi và các điều kiện khác.
Hiểu một cách đơn giản, chứng chỉ tiền gửi là một loại giấy tờ có giá do ngân hàng phát hành để huy động vốn từ các tổ chức và cá nhân khác. Tương tự sổ tiết kiệm, ngân hàng phát hành chứng chỉ tiền gửi để chứng nhận quyền sở hữu của khách hàng đối với một khoản tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng.
Loại hình chứng chỉ này xuất hiện lần đầu tại Mỹ vào năm 1961 và được lưu hành rộng rãi hơn ở Anh. Khi đó, chứng chỉ tiền gửi được xem là một loại trái phiếu và người sở hữu có thể chuyển nhượng, tặng cho người khác.
Khi bạn sở hữu chứng chỉ tiền gửi này, bạn vẫn sẽ được hưởng các lãi suất định kỳ theo quy định của ngân hàng, nên bạn có thể an tâm hơn về độ an toàn và minh bạch.
Chứng chỉ tiền gửi là một loại công cụ tiết kiệm đặc biệt. Giống như tài khoản tiết kiệm hoặc tài khoản thị trường tiền tệ, chúng cung cấp một cách để dồn tiền cho một mục tiêu tiết kiệm cụ thể – chẳng hạn như khoản thanh toán trước cho một ngôi nhà, một chiếc xe mới hoặc một chuyến du lịch lớn – hoặc để gửi những khoản tiền mà bạn chỉ đơn giản là không có cần chi tiêu hàng ngày, tất cả trong khi vẫn kiếm được lợi tức nhất định trên số dư của bạn.
Nhưng trong khi tài khoản tiết kiệm và tài khoản thị trường tiền tệ cho phép bạn thay đổi số dư của mình bằng cách gửi thêm tiền, cũng như tối đa sáu lần rút tiền mỗi tháng, chứng chỉ tiền gửi yêu cầu một khoản tiền gửi ban đầu vẫn ở trong tài khoản cho đến khi đến ngày đáo hạn, cho dù đó là sáu tháng hay năm năm sau. Đổi lại cho việc từ bỏ quyền truy cập vào quỹ của bạn, chứng chỉ tiền gửi thường trả lãi suất cao hơn so với tài khoản tiết kiệm hoặc tài khoản thị trường tiền tệ.
Có bao nhiêu loại Chứng chỉ tiền gửi?
Chứng chỉ tiền gửi có ba loại chính là:
- Chứng chỉ tiền gửi ghi danh: Là giấy tờ có giá phát hành theo hình thức chứng chỉ hoặc ghi sổ có ghi tên người sở hữu.
- Chứng chỉ tiền gửi vô danh: Là giấy tờ có giá phát hành theo hình thức chứng chỉ không ghi tên người sở hữu. Chứng chỉ tiền gửi vô danh thuộc quyền sở hữu của người nắm giữ chứng chỉ tiền gửi.
- Chứng chỉ tiền gửi ghi sổ: Là loại chứng chỉ tiền gửi không thể chuyển nhượng, được bán theo mệnh giá và trả lãi vào ngày đáo hạn.
Nội dung của Chứng chỉ tiền gửi
Theo khoản 3 Điều 11 Thông tư 01, nội dung ghi trên chứng chỉ tiền gửi bao gồm:
– Tên tổ chức phát hành;
– Tên gọi chứng chỉ tiền gửi;
– Ký hiệu, số seri phát hành;
– Chữ ký của người đại diện hợp pháp của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành và các chữ ký khác do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quy định;
– Mệnh giá, thời hạn, ngày phát hành, ngày đến hạn thanh toán;
– Lãi suất, phương thức trả lãi, thời điểm trả lãi, địa điểm thanh toán gốc và lãi;
– Họ tên, số Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn thời hạn hiệu lực, địa chỉ của người mua (nếu người mua là cá nhân); tên tổ chức mua, số giấy phép thành lập hoặc mã số doanh nghiệp hoặc số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (trong trường hợp doanh nghiệp chưa có mã số doanh nghiệp), địa chỉ của tổ chức mua (nếu người mua là tổ chức);
– Đối với kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi do công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính phát hành, ghi rõ người sở hữu chỉ được chuyển quyền sở hữu cho tổ chức;
– Các nội dung khác của kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định.
Mục đích phát hành chứng chỉ tiền gửi (CDs)
Được biết đến như một kênh đầu tư lợi nhuận, chứng chỉ tiền gửi được nhiều người lựa chọn vì lãi suất cao. Thế nhưng lại không có nhiều người quan tâm đến mục đích phát hành chứng chỉ tiền gửi.
Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu biến động như hiện nay thì đa số sẽ lựa chọn các kỳ hạn ngắn để dễ dàng chuyển đổi phương thức đầu tư. Như vậy có thể thấy mục đích phát hành chứng chỉ tiền gửi hoàn toàn xuất phát từ nhu cầu nguồn vốn dài hạn. Lãi suất cao được các ngân hàng đưa ra nhằm mục đích kích cầu khuyến khích các nhà đầu tư chọn mua CD thay vì gửi tiết kiệm ngân hàng.
Ngoài ra, thuế thu nhập cá nhân và thủ tục cũng là nguyên nhân khiến các ngân hàng phát hành chứng chỉ tiền gửi. Theo quy định hiện hành, các ngân hàng sẽ tự chủ động trong các đợt phát hành CD và người đầu tư vào CD không phải nộp thuế. Trong khi đó, để phát hành trái phiếu, các ngân hàng buộc phải lập hồ sơ phát hành và có sự chấp thuận của cả Ngân hàng Nhà nước và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đặc biệt nhà đầu tư khi mua trái phiếu sẽ phải chịu thuế thu nhập cá nhân.
Thêm một lý do nữa chính là nhiều ngân hàng đang hướng đến mục tiêu tuân thủ Basel II. Theo đó, bên cạnh những rủi ro tín dụng thì các ngân hàng phải kiểm soát rủi ro thị trường và rủi ro hoạt động. Nếu chiếu theo khung chuẩn mới, chắc chắn hệ số CAR của các ngân hàng Việt Nam sẽ thấp hơn mức hiện tại khá nhiều. Như vậy, việc tăng vốn là cách duy nhất để đạt được tỷ lệ an toàn vốn theo chuẩn mới do CD được tính vào vốn cấp II của ngân hàng.
Quyền lợi khi tham gia chứng chỉ tiền gửi
Với hình thức gửi tiền an toàn, lãi suất cao lại dễ dàng chuyển nhượng như chứng chỉ tiền gửi sẽ giúp khách hàng an tâm và đáp ứng nguồn vốn linh hoạt cho những dự tính trong tương lai. Những quyền lợi của khách hàng khi tham gia chứng chỉ tiền gửi:
- Được hưởng lãi trên số tiền đã mua: Hình thức này không khác gửi tiết kiệm là mấy, hàng tháng sẽ có lãi suất trên số tiền mà khách hàng đã gửi. Với chứng chỉ tiền gửi dài hạn thì lãi suất mà khách hàng được hưởng sẽ cao hơn so với tiền gửi tiết kiệm.
- Được chuyển nhượng: Khi khách hàng có nhu cầu sử dụng tiền gấp hoặc không muốn sở hữu chứng chỉ tiền gửi đó thì hoàn toàn có thể chuyển nhượng sang cho người khác. Và giá của việc chuyển nhượng sẽ do hai bên tự thỏa thuận, còn ngân hàng chỉ đảm nhiệm vai trò trung gian xác nhận quyền chuyển nhượng.
- Được tặng, thừa kế, ủy quyền cho người khác theo quy định của pháp luật thì khách hàng cần đến ngân hàng để được hỗ trợ làm thủ tục xác nhận tặng, ủy quyền hoặc thừa kế cho người khác.
Ưu, nhược điểm của chứng chỉ tiền gửi
Ưu điểm
- Cả gốc và lãi đều được bảo đảm trong toàn bộ thời gian gửi tiền như một hình thức gửi tiết kiệm, rủi ro thấp.
- Chứng chỉ tiền gửi thường có lãi suất cao hơn so với các tài khoản tiết kiệm thông thường có cùng kỳ hạn.
- Người mua có thể cầm cố, chuyển nhượng linh hoạt.
Nhược điểm
- Người mua bắt buộc không được thanh toán trước hạn.
- Tính thanh khoản không cao.
- Lãi suất thấp nếu đầu tư dài hạn.
So sánh chứng chỉ tiền gửi và sổ tiết kiệm
| Chứng chỉ tiền gửi | Sổ tiết kiệm | |
| Lãi suất | Thường có lãi suất cao hơn và ổn định hơn, cũng tùy vào kỳ hạn dài hay trung hạn. | Thường thấp hơn, tùy từng kỳ hạn và từng ngân hàng.
|
| Kỳ hạn | Có kỳ hạn dài hơn, tùy từng ngân hàng và đợt phát hành. | Thông thường gửi tiết kiệm có các kỳ hạn 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, 24 tháng… |
| Tính thanh khoản | khách hàng mua chứng chỉ tiền gửi không được rút trước hạn, nếu có cũng phải chờ sau 1 nửa kỳ hạn (tùy ngân hàng), vậy nên tính thanh khoản sẽ kém hơn so với hình thức gửi tiết kiệm. | Gửi tiết kiệm là kênh có tính thanh khoản cao, khách hàng có thể rút tiền khi đến hạn và cũng có thể rút trước hạn nhưng phải chịu lãi suất không kỳ hạn rất thấp. |
Điều kiện để mua chứng chỉ tiền gửi
Để được mua chứng chỉ tiền gửi, thông thường phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Người Việt Nam hoặc người nước ngoài đang sinh sống và làm việc hợp pháp tại Việt Nam;
- Đủ 18 tuổi trở lên;
- Có đầy đủ giấy tờ chứng minh nhân thân;
- Có giao dịch tại ngân hàng mua chứng chỉ tiền gửi.
Nên đầu tư chứng chỉ tiền gửi hay sổ tiết kiệm?
Không hề có thước đo nào để trả lời câu hỏi này, tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bạn cân nhắc giữa việc gửi tiết kiệm hay mua chứng chỉ tiền gửi.
Chứng chỉ tiền gửi sẽ mang lại lãi suất cao hơn nếu bạn có số tiền nhàn rỗi lớn trong thời gian dài. Ngược lại, nếu bạn chỉ muốn sinh lời trong thời gian ngắn vì phải sử dụng nguồn vốn sau đó thì gửi tiết kiệm là giải pháp tối ưu hơn.
Một số nhà đầu tư chọn phương án chia đôi nguồn vốn để vừa đầu tư chứng chỉ tiền gửi vừa gửi tiết kiệm. Đây cũng là một ý tưởng tốt có thể tham khảo.
KẾT LUẬN
Bài viết đã cung cấp một số thông tin về chứng chỉ tiền gửi và phân tích ưu, nhược điểm của hình thức này. Hy vọng bài viết hữu ích với bạn. Đừng quên theo dõi BEPRO để không bỏ lỡ những kiến thức bổ ích nhé! Hoặc tham khảo thêm các dịch vụ của BEPRO tại đây bạn nhé!
