Khái niệm chuyển giá có thể trở nên khá quen thuộc trong hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty đầu tư nước nước ngoài và tập đoàn đa quốc gia? Vậy chuyển giá là gì?
Chuyển giá là gì? Các hình thức chuyển giá phổ biến hiện nay
Chuyển giá là gì
Chuyển giá là hành vi nhằm thay đổi giá trị trao đổi hàng hóa, dịch vụ của một bộ phận các công ty có mối liên kết với nhau; nhằm mục đích cuối cùng đó là tối thiểu hóa số thuế phải nộp.
Hiện tượng chuyển giá xuất phát từ nguyên nhân nào?
- Nguyên nhân thứ nhất: Quyền tự do quyết định định giá của một giao dịch mua hay bán hàng hóa, dịch vụ từ các chủ thể.
- Nguyên nhân thứ hai: Trong nhóm liên kết, các chủ thể có sự gắn bó chung về lợi ích dẫn đến việc khác biết biệt về giá không làm thay đổi lợi ích toàn cục
- Nguyên nhân thứ ba: Các chính sách về giá có sự thay đổi nhưng không thay đổi lợi ích chung bên cạnh đó có thể làm thay đổi nghĩa vụ về thuế của từng chủ thể.
Một số hình thức chuyển giá phổ biến nhất hiện nay
Gia tăng giá trị góp vốn
Các doanh nghiệp tiến hành đầu tư sẽ thực hiện việc góp vốn bằng các tài sản hữu hình như máy móc thiết bị, và đặc biệt nhất là công nghệ.Hiện nay rất nhiều trường hợp doanh nghiệp trong nước bị hạn chế về nguồn lực tài chính nên họ chọn phương án đầu tư góp vốn bằng sử dụng đất là phổ biến.Đây là hình thức được đánh giá thấp. Trong khi đó các công nghệ được đầu tư từ nước ngoài đã trở nên lạc hậu và gần như là khấu hao hết tại quốc gia cả của họ. Nhưng chính yếu kém về về trình độ thẩm định giá thiết hụt thông tin và các dữ liệu thiếu cơ sở nên giá của nó bị đẩy lên cao hơn rất nhiều so với giá trị thực.
Ngoài ra, việc xác định thuế dựa trên giá trị ghi tên hóa đơn chứng từ theo nguyên tắc giá gốc, và theo thực tế thì giá trị máy móc thiết bị và các tài sản cố định mà các đối tác liên kết thỏa thuận với các quốc gia tiếp nhận đầu tư luôn được định giá ở mức cao hơn giá thị trường.
Chuyển giá là gì? Các hình thức chuyển giá phổ biến hiện nay
Giá trị tài sản vô hình bị làm khống
Một điều dễ thấy nhất là tài sản vô hình luôn khó kiểm soát và định giá được giá trị thực. ngoài việc nâng cao giá trị tài sản góp vốn còn tồn tại vấn đề về việc các doanh nghiệp góp vốn bằng phần mềm, bằng sáng chế, thương hiệu hay công thức pha chế… nhưng loại tài sản này khi góp vốn thường khó xác định đúng giá trị của nó, dẫn đến việc giá trị tài sản được khống lên, tỷ lệ góp của nhà đầu tư tăng lên, qua đó tiếng nói, tầm ảnh hưởng của các nhà đầu tư này cũng được tăng theo.
Thông qua việc mua, bán nguyên vật liệu, thành phẩm
Hình thức thông qua việc mua, bán nguyên vật liệu, thành phần này khá đặc trưng. Nó làm giảm số thuế phải nộp, thậm chí chuyển lãi thành lỗ trong rất nhiều trường hợp. Hiện nay, có rất nhiều các công ty có quan hệ liên kết họ sẽ tìm, xây dựng một DN thứ 3 và thực hiện việc mua, bán này thông qua bên thứ ba này. Khi đó, cơ quan nhà nước, đối tác cũng khó có thể xác định được.
Nâng cao chi phí quản lý và hành chính
việc nâng cao phần chi phí quản lý và chi phí hành chính sẽ dẫn đến việc gia tăng chi phí của doanh nghiệp. không thể phủ nhận rằng việc áp dụng các kiến thức, trình độ của nước ngoài sẽ giúp nâng cao hiệu quả lao động, nhất là khi Việt Nam đang còn là một đất nước đang phát triển.
Việc nâng cao chi phí quản lý và hành chính có thể thông qua:
- Thuê người quản lý với mức lương rất cao.
- Trả phí quản lý cho công ty mẹ.
- Doanh nghiệp phải đưa nhân viên qua nước ngoài để đào tạo, học tập với chi phí cao.
Thay đổi giá bán giữa công ty liên kết
Chuyển giá bằng việc thay đổi giá bán giữa các công ty có quan hệ liên kết với nhau thông qua việc xác định giá bán có sự sai lệch, khác rất nhiều so với giá cả trên thị trường của các sản phẩm giống nhau hoặc cùng loại. Điều này thường xảy ra khi các công ty bán sản phẩm thấp hơn so với các công ty nước ngoài và mua vào với giá cả cao hơn ở các công ty nước này. điều này dẫn đến chi phí tăng cao, doanh thu giảm xuống, làm cho giảm lợi nhuận, thuế TNDN giảm xuống.
Chuyển giá là gì? Các hình thức chuyển giá phổ biến hiện nay
Chi phí quảng cáo
Một hình thức được khá nhiều công ty áp dụng đó là làm cho chi phí quảng cáo được nâng cao. Đặc biệt là các doanh nghiệp FDI áp dụng nhiều. Hiện nay, với quy định chi phí quảng cáo ở nước ta hiện nay đang còn khá lỏng lẻo, chưa đủ để thắt chặt và kiểm soát các nguồn chi phí này, điều này dẫn đến phát sinh các giảm giảm chi phí, thua lỗ ảo…
Vay và cho vay
việc các doanh nghiệp trong mối quan hệ liên kết thường phát sinh các khoản vay, cho vay giữa các doanh nghiệp với nhau. Theo đó hình thức này khá phổ biến để có thể chuyển lợi nhuận từ nơi có thuế suất cao sang nơi có thuế suất thấp.
Vừa rồi là những giải đáp về chuyển giá là gì và các hình thức chuyển giá phổ biến hiện nay. Thực tế còn có khá nhiều hình thức chuyển giá khác mà tùy doanh nghiệp áp dụng. Do đó mà việc quản lý sẽ khó hơn rất nhiều.
